نهاد گزینش باید جایگاه واقعی خود را در نظام اجرایی کشور باز یابد
دبیر هیئت عالی گزینش کشور بیان کرد: هدف ما این است که نهاد گزینش، به عنوان یک نهاد الهام‌بخش، کارآمد و مورد اعتماد شناخته شود و جایگاه واقعی خود را در نظام اجرایی کشور باز...
به گزارش اصفهان رسانه، محمد شهاب جلیلوند دبیر هیئت عالی گزینش کشور در اولین همایش دبیران اعضا و مسئولین دبیرخانه هیأت‌های مرکزی گزینش دستگاه‌های اجرایی با عنوان «گردهمایی هیأت‌های مرکزی گزینش کشور»، گفت: گزینش شایسته‌ترین‌ها برای نظام مقدس جمهوری اسلامی برای عهده ماست و از آغاز به عهده گرفتن بار امانت هیئت عالی گزینش کشور تکالیف قانونی بر عهده هیئت عالی گزینش کشور نهاده شد که هیئت‌های مرکزی گزینش دستگاه‌های اجرایی انصافاً خیلی خوب در کنار ما بودند.
وی‌افزود: برای تحقق این اهداف نکته اول که تکلیف شورای عالی اداری کشور بود، باز طراحی نظام گزینش کشور بود. باز طراحی نظام گزینش کشور را ما در دو تا ساحت ملاحظه کردیم.
جلیلوند در ادامه خاطر نشان کرد: ساحت اول، بازشناسی جایگاه نهاد گزینش در دستگاه‌های اجرایی است. این دغدغه مستمری بود که توسط همکاران ما مطرح می‌شد. از این منظر که نهاد گزینش در دستگاه‌های اجرایی به عنوان یک نهاد فراموش‌شده است و بعضاً به عنوان یک تبعیدگاه مطرح می‌شود، اقبالی از سوی کارمندان برای کار کردن در مجموعه گزینش وجود ندارد. این واقعاً به عنوان یک دغدغه مطرح بود، لذا برای بازشناسی اهمیت این دستگاه به عنوان یکی از محصولات فکری و یادگارهای ماندگار حضرت امام راحل (سلام‌الله‌علیه)، تلاش شد تا بتوانیم انصافاً تا جایی که ممکن است جایگاه نهاد گزینش را در مجموعه دستگاه‌های اجرایی بازشناسی کنیم.
دبیر هیئت عالی گزینش کشور اظهار کرد: الحق باید ذکر خیر و یاد نیکی بکنم از برادر عزیزم آقای دکتر رفیع‌زاده، ریاست محترم سازمان اداری و استخدامی، که بسیار با همتی گران در کنار ما بودند در این مسیری که آغاز کردیم و الحمدلله در حال انجام و پیشرفت است. همراهی و همکاری سازمان اداری و استخدامی، نقشی مؤثر در روند بازشناسی و احیای جایگاه واقعی نهاد گزینش در نظام اداری کشور داشته است و امید می‌رود این مسیر با قدرت ادامه یابد.
جلیلوند بیان کرد: هدف ما این است که نهاد گزینش، به عنوان یک نهاد الهام‌بخش، کارآمد و مورد اعتماد در ساختار اداری جمهوری اسلامی ایران شناخته شود و جایگاه واقعی خود را در نظام اجرایی کشور باز یابد.
جلیلوند گفت: برخی انتقادها مطرح شده بود مبنی بر این که سوالات در فرایند گزینش اثرگذاری کافی نداشته و به مسیر شایسته‌گزینی کمک نمی‌کند. در پاسخ، من تأکید کردم که صدها مصداق وجود دارد که همکاران ما در نهاد گزینش با عملکرد مثبت خود وبا یک چشم پوشی، از فروپاشی خانواده‌ها جلوگیری کرده و به داوطلبان خدمت‌رسانی کرده‌اند. این واقعیت‌ها باید در رسانه‌ها مطرح شود و وظیفه ما در نهاد گزینش است که شفاف‌سازی کنیم.
وی افزود: اتفاقات متعددی طی این مدت در مجموعه نهاد گزینش کشور رخ داده است. بازشناسی ساختار گزینش و پیشنهادات دستگاه‌های اجرایی در حال پیگیری است. همکاران ما در هیئت عالی گزینش مستمراً بر بازشناسی جایگاه نهاد و شغل گزینشگر، در دستگاه‌های اجرایی نظارت دارند تا زمینه ماندگاری نیروهای خلاق، خدوم، ارزشمند و انقلابی فراهم شود. همچنین با حمایت شورای حقوق و دستمزد، بازنگری ضوابط پرداخت حق‌الزحمه همکاران پاره‌وقت هسته‌های گزینش انجام شد؛ اقدامی که دغدغه‌ای جدی برای همکاران بود و موجب امیدواری برای ادامه مسیر شد.
جلیلوند در ادامه متذکر شد: بازنگری ضوابط و معیارهای گزینش یکی دیگر از اولویت‌های جدی ما بود. هرچند این ضوابط در سال‌های ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ بازنگری و ابلاغ شده بود، اما در مقام اجرا نقدهایی مطرح بود که نیازمند اصلاح بود، لذا کارگروهی متشکل از اعضای هیئت‌های مرکزی، قدیمی‌های گزینش و شخصیت‌های دانشگاهی تشکیل شد و نتیجه این تلاش‌ها اکنون آماده تصویب در هیئت عالی است و به زودی ابلاغ خواهد شد.
دبیر هیئت عالی گزینش کشور عنوان کرد: در سال ۲۰۲۵ نیازمند بازنگری جدی در ضوابط و معیارهای گزینشی هستیم. این اقدام به معنای عبور از استانداردها نیست، بلکه با توجه به تفاوت‌های فکری و تجربه زیسته فرزندان عصر دیجیتال، زمینه حضور هرچه بهتر نخبگان، شایستگان و جوانان دغدغه‌مند در دستگاه‌های اجرایی کشور فراهم خواهد شد، لذا باید در فرآیند بررسی پرونده‌ها دقت کنیم تا بی‌دلیل باعث ناامیدی جوانان نشویم.
وی افزود: هیئت‌های گزینش باید از تندروی، برخوردهای سلیقه‌ای و تنگ‌نظری در امان باشند. نهاد گزینش یادگار ارزشمند حضرت امام (ره) و مورد تأکید مقام معظم رهبری است و باید نگاه جذب حداکثری و دفع حداقلی در آن رعایت شود. یکی از اقدامات جدی سال گذشته، شفاف‌سازی فعالیت‌های نهاد گزینش و خروج آن از پشت‌پستوهای رسانه‌ای بود. بیشترین فعالیت‌های رسانه‌ای همکاران ما شامل حضور در برنامه‌های زنده تلویزیونی، کنفرانس‌های خبری و مطبوعاتی بود تا غبار مظلومیت از این نهاد برداشته شود و عملکرد گزینشگران به درستی معرفی شود.
جلیلوند گفت: واقعیت این است که اگر جایگاه ضوابط و معیارهای گزینشگران را در رسانه‌ها مطرح نکنیم، روایت غلط توسط کسانی که خیرخواه نهاد نیستند شکل خواهد گرفت. برای مثال، اتهاماتی درباره پرسش‌های بی‌ربط یا جزئیات کم‌اهمیت مانند شلوار جین یا موهای ژل‌زده مطرح می‌شود، در حالی که صدها مصداق درخشان از عملکرد گزینشگران وجود دارد که در خدمت مردم و نظام ایستاده‌اند. رسانه‌ای کردن عملکرد نهاد گزینش موجب شفافیت، اعتماد عمومی و آگاهی مردم درباره اقدامات ارزشمند همکاران ما شده است و این مسیر ادامه خواهد یافت.
جلیلوند گفت: بارها تأکید کرده‌ام که تزریق نیروهای شایسته و جوان در تمامی دستگاه‌های اجرایی کشور ضروری است. اما اعتقاد ویژه‌ای هم داریم که مصاحبه‌گر، ارزیاب و محقق گزینشی باید دغدغه‌های واقعی داوطلبان را درک کند. یعنی فردی که در جایگاه گزینشگر نشسته، باید تجربه زندگی و دغدغه‌های والدین داوطلب را بفهمد تا با دلسوزی و انصاف تصمیم بگیرد. این نگاه رافت‌آمیز با رعایت خط قرمزها و دغدغه‌های امام راحل و مقام معظم رهبری باید در فرآیند گزینش وجود داشته باشد.
وی افزود: بسیاری از همکاران ما به دلایل متعدد ممکن است افراد را واجد امتیاز کافی ندانند، اما پیام صلاحیت فرد را با احترام و خیرخواهی منتقل می‌کنند تا داوطلب دلگرم شود و دلگیر نشود. یکی از اقدامات مهم، یک بازنگری دستورالعمل‌ها و بخشنامه‌های هیئت عالی گزینش کشور است، از جمله تعیین تکلیف نیروهای شرکتی. پیش از این هیچ رویه واحدی برای گزینش سالانه نیروهای شرکتی وجود نداشت و تعداد پرونده‌ها بسیار زیاد بود. با تصویب بخشنامه جدید، این فرآیند یک‌بار برای همیشه انجام می‌شود.
وی ادامه داد: تدوین «دستنامه کارگزاران گزینش نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران» نیز از دیگر اقدامات ارزشمند است. این دستنامه به‌زودی رونمایی خواهد شد و معیار واحد گزینشی در سراسر کشور ایجاد می‌کند تا از سلیقه‌گرایی جلوگیری شود و مشخص گردد تا چه حد در بررسی ویژگی‌های اخلاقی و معرفتی فرد اختیار و صلاحیت داریم. شفافیت در فرآیند گزینش و اطلاع‌رسانی به داوطلبان نیز از اولویت‌های ماست. هر داوطلب باید بداند چه نوع سوالاتی از او پرسیده خواهد شد و این حق قانونی و انسانی اوست. دو معیار اصلی که همواره باید مرور شوند، عدالت و بخشندگی است.
رئیس هیئت عالی گزینش کشور بیان کرد: در حوزه فناوری اطلاعات نیز اقدامات ارزشمندی انجام شده است. سامانه خودکار کد گزینشگری طی ۱۱ ماه اخیر راه‌اندازی شده و استعلامات اکنون به صورت برخط و کمتر از یک ساعت انجام می‌شود. اقدامات مشابهی در هیئت مرکزی وزارت نفت و دیگر هیئت‌های مرکزی آغاز شده و هیئت عالی گزینش نیز برنامه‌هایی برای تکمیل این فرآیند دارد.
جلیلوند گفت: امسال همکاران ما در مجموعه‌های مختلف اقدامات ارزشمندی انجام دادند. به عنوان نمونه، متوسط سالانه حدود ۵۰۰ هزار پرونده در ده سال گذشته وارد سامانه شده است و با اقدامات جدید، فرآیندها تسهیل و شفاف‌تر شده است. این تلاش‌ها نشان می‌دهد که نهاد گزینش با رعایت استانداردها و خط قرمزها، هم عدالت و هم دلسوزی را در فرآیند خود رعایت می‌کند.
جلیلوند ادامه داد: این حجم کار برای همکاران نهاد گزینش بسیار سخت بود. مجموع ردی‌های نهاد گزینش در این مدت تنها حدود هشت دهم درصد بوده است؛ یعنی ۹۹.۲ درصد داوطلبان به سلامت از مراحل گزینش عبور کردند. منظور از این خروجی، افرادی هستند که از هسته گزینش، تجدیدنظر اول، تجدیدنظر هیئت و نهایتاً دیوان عبور کردند. گاهی ممکن است فردی در هسته رد شود، اما در مراحل تجدیدنظر و هیئت مرکزی پرونده او بازنگری شود. این آمار نشان می‌دهد برداشت عمومی از نهاد گزینش، به دلیل کمبود اطلاع‌رسانی و جهاد تبیین، صحیح نیست و تصور غلطی درباره قدرت رد صلاحیت ما شکل گرفته است.
دبیر هیئت عالی گزینش کشور اظهار کرد: برخی تصمیمات نادرست در جذب نیروهای انسانی نیز بر این برداشت غلط افزوده است. به عنوان نمونه، برای جذب حدود ۹۰ تا ۹۵ هزار معلم، سه برابر ظرفیت وارد فرآیند گزینش شدند، یعنی ۲۶۵ هزار نفر، که بعدها بخش عمده‌ای از آن‌ها رد شدند. این امر موجب شکایت‌های فراوان و حجم بالای مراجعات به هیئت عالی گزینش شد که در روزهای نخست انتصابم تجربه بسیار دشواری بود.
وی ادامه داد: یکی از خطاها این بود که صلاحیت‌های تخصصی و گزینشی افراد با هم ترکیب شده بود؛ یعنی ۱۱۴ امتیاز به گزینش اختصاص یافته بود و باقی امتیازات مربوط به مهارت‌های تخصصی فرد بود. برخی داوطلبان به دلیل نقص مهارت‌های تخصصی رد شده و اشتباهاً این موضوع به پای نهاد گزینش نوشته می‌شد، که این ظلم و جفا موجب هجمه‌ها به نهاد گزینش شد؛ لذا ما معتقدیم باید غبار مظلومیت را از نهاد گزینش زدوده و عملکرد درخشان، خدوم و فعال همکاران ارجمند را به مردم معرفی کنیم. همچنین تاکید داریم که مسئولان و معاونین اداری مالی دستگاه‌ها توجه ویژه‌ای به امر گزینش داشته باشند و آن را در حاشیه کار خود قرار ندهند، زیرا سلامت و سالم‌سازی دستگاه‌های اجرایی کشور به این امر وابسته است.
رئیس هیئت عالی گزینش کشور بیان کرد: نهاد گزینش، با رعایت عدالت و شفافیت، تلاش می‌کند ضمن حفظ معیارهای قانونی و خط قرمزها، زمینه حضور شایستگان و دلسوزان نظام را فراهم کند و اعتماد عمومی را بازگرداند. این اقدامات شامل شفاف‌سازی آمارها، اصلاح رویه‌ها و بازنگری دستورالعمل‌هاست، تا داوطلبان و جامعه تصویر واقعی از عملکرد نهاد گزینش داشته باشند.
جلیلوند بابیان آنکه توجه و تمرکز بر امر گزینش اهمیت بالایی در سالم‌سازی دستگاه‌های اجرایی کشور دارد، تاکید کرد: انتظار می‌رود همه همکاران ارجمند، دبیران محترم، نمایندگان دستگاه‌های اجرایی در هیئت مرکزی گزینش، نمایندگان سازمان اداری استخدامی، اعضای هیئت عالی گزینش، مدیران کل و دبیرخانه‌ها، وقت و اهتمام مناسب برای به سرانجام رساندن امور گزینش اختصاص دهند، لذا در انتصاب مدیران و اعضای هسته‌های گزینش، دقت لازم ضروری است.
وی‌افزود: گاهی افراد معرفی می‌شوند که حتی معرف آن‌ها پیش‌بینی می‌کند احتمالاً توسط دستگاه نظارتی رد شوند؛ اما ما از ضوابط قانونی عقب نمی‌نشینیم و بر خط قرمزهای قانونی خود پافشاری می‌کنیم. انتظار می‌رود هیئت‌های مرکزی، اعضای هسته‌های گزینش و مدیران، از شایستگان انتخاب کنند و نظارت لازم بر هسته‌های تحت امر خود داشته باشند.
دبیر هیئت عالی گزینش کشور اظهار کرد: اقدامات ارزشمندی توسط اداره کل بازرسی و رسیدگی به شکایات هیئت عالی گزینش آغاز شده است. تیم‌هایی متشکل از هیئت عالی و هیئت مرکزی گزینش، بازرسی‌های مستمر و محتوایی از هسته‌های گزینش در پایتخت و استان‌ها انجام داده‌اند. بازتاب‌های مثبت این بازرسی‌ها اکنون قابل مشاهده است. نمونه آن، دو هفته پیش بازرسی حدود هفت تا هشت هسته در استان مازندران بود که بررسی‌های عمیق و مفصلی انجام شد و شکایت‌های مردم از استان اردبیل نیز رسیدگی شد. این نشان می‌دهد آغوش نهاد گزینش برای شنیدن صدای مردم باز است.
وی ادامه داد: توجه به صداقت و دلسوزی جوانان کشور، نمونه‌ای از اهمیت شایسته‌گزینی است. در مصاحبه‌ای با روزنامه ایران اشاره کردم که دانشجویان سابق من حتی در ایام جنگ ۱۲ روزه، آمادگی خود را برای خدمت به کشور و حفاظت از نیروهای ارزشمند اعلام کردند. این تعهد نسل جوان، یادآور مسئولیت سنگین ما در نهاد گزینش است تا شایسته‌گزینی به‌صورت سزاوارانه انجام شود. بنابراین، شایسته‌گزینی و اختصاص وقت و نظارت مستمر بر هسته‌ها نه تنها به نفع نظام و مردم است، بلکه اعتماد عمومی را نیز افزایش می‌دهد و تضمین می‌کند که نیروهای ارزشمند و متعهد در دستگاه‌های اجرایی کشور حضور داشته باشند.