گرامیداشت روز جهانی پرندگان مهاجر ۲۰۲۵

   به گزارش اصفهان رسانه، روز جهانی پرندگان مهاجر یک مناسبت جهانی برای بالا بردن آگاهی عمومی در مورد پرندگان مهاجر، اهمیت زیستگاه‌های آنها و تلاش برای کاهش تهدیدهایی است که در سراسر دنیا با آن روبه‌رو هستند. این روز دو بار در سال با توجه به ماهیت چرخه ای مهاجرت پرندگان در دو نیمکره شمالی و جنوبی زمین، در دومین شنبه ماه مِی و دومین شنبه ماه اکتبر، در سراسر جهان جشن گرفته می‌شود.

    شعار امسال بر یک واقعیت حیاتی تأکید دارد: با گسترش شتابان شهرنشینی، زیستگاه‌های طبیعی پرندگان، به‌ویژه در مسیرهای مهاجرت و محل‌های لانه‌سازی، هر روز بیشتر با محیط‌های شهری ما تلاقی پیدا می‌کنند. روز جهانی پرندگان مهاجر ۲۰۲۵، فراخوانی است برای همزیستی مسالمت‌آمیز و آگاهانه. پرندگان از مرزهای جغرافیایی و سیاسی فراتر می‌روند و این مسئولیت خطیر بر عهده ماست که مسیرهای مهاجرت و مقاصد شهری آن‌ها را به مکان‌هایی امن تبدیل کنیم. با این اقدام، نه تنها از حیات پرندگان حمایت کرده‌ایم، بلکه به ساخت شهرها و جوامعی سالم‌تر، پرنشاط‌تر و متعادل‌تر برای خود یاری رسانده‌ایم.

اهمیت استراتژیک استان اصفهان

   استان اصفهان، به ویژه منطقه تالاب گاوخونی، به دلیل موقعیت جغرافیایی استراتژیک خود، نقشی حیاتی در مسیر مهاجرت پرندگان آبزی ایفا می‌کند. این پرندگان مسیر طولانی خود را از سیبری و اروپای شمالی به سوی جنوب (خلیج فارس و آفریقا) و برعکس می‌پیمایند.

   استان اصفهان، به‌ویژه به واسطه وجود تالاب بین‌المللی مهمی مانند گاوخونی و چندین زیستگاه آبی دائمی دیگر، به عنوان یکی از گذرگاه‌ها و استراحتگاه‌های کلیدی برای پرندگان مهاجر در فلات مرکزی ایران شناخته می‌شود.

اهمیت اکولوژیکی اصفهان برای پرندگان مهاجر:
 
   تالاب گاوخونی (زیستگاه اصلی): این تالاب بزرگ که زمانی توسط رودخانه زاینده‌رود تغذیه می‌شد، در طول فصول سرد سال (پاییز و زمستان) به عنوان منطقه‌ای مطلوب برای زمستان‌گذرانی هزاران پرنده آبزی و کنارآبزی عمل می‌کند. وگونه‌های مهمی مانند فلامینگوها، انواع اردک‌ها و غازها، مرغ‌های ماهی‌خوار، و حواصیل‌ها برای تغذیه و استراحت به این منطقه روی می‌آورند. درطول فصل مهاجرت، بسیاری از پرندگان برای تجدید قوا و ذخیره‌سازی انرژی، توقف‌های موقتی در آبگیرها و رودخانه‌ها دارند. این توقف برای تکمیل مسافت‌های طولانی و طاقت‌فرسای مهاجرت ضروری است.

چالش‌های جدی پرندگان مهاجر در اصفهان (تهدیدات اصلی)

   حیات گاوخونی و پرندگان مهاجر در این منطقه با چالش‌های سهمگینی روبه‌رو است:

1.    بحران آب و خشکسالی: مهم‌ترین تهدید، کمبود آب یا خشک شدن کامل تالاب گاوخونی است که به‌طور مستقیم، منابع غذایی و پناهگاه حیاتی پرندگان زمستان‌گذران را نابود می‌کند.
2.    آلودگی زیست‌محیطی: ورود پساب‌ها و فاضلاب‌ها به زیستگاه‌های آبی، پرندگان را در معرض خطر مسمومیت و کاهش کیفیت زیستی قرار می‌دهد.
3.    شکار و صید غیرمجاز: متأسفانه، در فصول اوج مهاجرت، شکار پرندگان آبزی (اعم از مهاجر و بومی) همچنان به عنوان یک معضل جدی در حاشیه تالاب‌ها پابرجا است.

چگونه می‌توانیم «دوستدار پرندگان» باشیم؟ (اقدامات عملی)

   برای تحقق شعار سال ۲۰۲۵، هر شهروند و جامعه‌ای می‌تواند قدم‌های کوچک اما تأثیرگذاری بردارد:

1.    کاهش خطرات برخورد با شیشه: با استفاده از برچسب‌ها، فیلم‌های مخصوص یا طرح‌های نقطه‌ای روی سطوح شیشه‌ای، آن‌ها را برای پرندگان قابل تشخیص کنید.
2.    ایجاد پناهگاه‌های سبز: در حیاط‌ها، پشت‌بام‌ها و بالکن‌ها، با کاشت گیاهان بومی منطقه، پناهگاه و منبع غذایی طبیعی برای پرندگان فراهم آورید.
3.    کنترل آلودگی نوری: چراغ‌های غیرضروری بیرونی را خاموش کنید یا از تایمرها و حسگرهای حرکتی استفاده نمایید تا نوردهی به حداقل برسد، به‌خصوص در شب‌های مهاجرت.
4.    تعهد به نگهداری مسئولانه از حیوانات خانگی: گربه‌ها را در داخل خانه نگه دارید یا برای آن‌ها فضای بسته و امن در محیط بیرونی ایجاد کنید.
5.    حمایت از فضاهای سبز عمومی: از پروژه‌های شهری که به حفظ یا ایجاد پارک‌ها، تالاب‌ها و دالان‌های طبیعی پرندگان در شهر کمک می‌کنند، پشتیبانی نمایید.
بیایید امسال، شهرهایمان را به ایستگاه‌های امن و حامی پرواز برای پرندگان مهاجر تبدیل کنیم.